სითბური ტალღის გამო ევროპაში ჰაერის დაბინძურება იმატებს
- კონტინენტზე ტემპერატურის ზრდასთან ერთად ჰაერის დაბინძურების სახიფათო დონე ფიქსირდება. ტყის ხანძრები ხელს უწყობს დაბინძურების საგრძნობლად გაზრდას.
- ოზონი წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც სითბო და მზის შუქი ისეთ სითბურ აირებთან შედის რეაქციაში, როგორებიცაა აზოტის დიოქსიდი (N2O), ნახშირორჟანგი (CO2) და ორგანული ნაერთები, რომლებიც გამოიყოფა წიაღისეული საწვავის წვის დროს.
- ჟურნალ ,,Environmental Research Letters-ში“ გამოქვეყნებული 2019 წლის კვლევის მიხედვით, ევროპაში 55,000 ნაადრევი სიკვდილი აღირიცხა, რაც შეიძლება მიეწეროს ოზონის დაბინძურების ხანგრძლივ ზემოქმედებას.
ევროპაში ტემპერატურის რეკორდული ზრდის შედეგად ჰაერის დაბინძურების დონე ძალიან მაღალ ნიშნულს უახლოვდება. სითბურმა ტალღამ რამდენიმე ქვეყანა გამოუვალ მდგომარეობაში ჩააყენა, ათი ათასობით ადამიანი კი იძულებული გახდა დაეტოვებინა სახლები დიდი ხანძრისგან თავის დასაღწევად.
სამშაბათს, 19 ივლისს, ევროკავშირის კოპერნიკის ატმოსფეროს მონიტორინგის სამსახურმა (CAMS) სამხრეთ და დასავლეთ რეგიონებში გაფრთხილება გაავრცელა ჰაერში ოზონის მაღალი კონცენტრაციის შესახებ, იმის შიშით, რომ ტერიტორიის ჩრდილოეთიც დაზარალდებოდა. ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სტანდარტების შესაბამისად, რომლის მიხედვითაც 1 კუბურ მეტრ ჰაერში არაუმეტეს 100 მიკროგრამი მიწისპირული ოზონი უნდა ფიქსირდებოდეს, რვა საათის განმავლობაში სამხრეთ-აღმოსავლეთ ინგლისის, ჩრდილოეთ საფრანგეთისა და ბენილუქსის ქვეყნების ტერიტორიაზე მაჩვენებელმა 120 მიკროგრამს გადააჭარბა.
ოზონი წარმოიქმნება მაშინ, როდესაც სითბო და მზის შუქი ისეთ სითბურ აირებთან შედის რეაქციაში, როგორებიცაა აზოტის დიოქსიდი (N2O), ნახშირორჟანგი (CO2) და ორგანული ნაერთები, რომლებიც გამოიყოფა წიაღისეული საწვავის წვის დროს. ეს პროცესი ჩქარდება თბილ ამინდში. 19 ივლისს დიდ ბრიტანეთში თერმომეტრებმა ქვეყნის ისტორიაში პირველად 400C-ზე მაღალი ტემპერატურა დააფიქსირა. საფრანგეთის ჩრდილოეთ ატლანტიკის სანაპიროზე, ბრეტანში, 39.30C-ზე მაღალი ტემპერატურა დაფიქსირდა.
ძლიერი სიცხის შესახებ გაფრთხილება ქვეყნის ბევრ სხვა ნაწილსაც შეეხო, სადაც 16,000 ადამიანი იძულებული გახდა დაეტოვებინა სახლები ჩრდილოეთ და სამხრეთ-დასავლეთში ტყის ხანძრების გამო. ცეცხლი ასევე მძვინვარებდა ესპანეთის, პორტუგალიისა და საბერძნეთის რაიონებში. ამასთანავე, ოთხშაბათს, 20 ივლისს, ბელგიაში ვარაუდობდნენ, რომ ტემპერატურა 40 გრადუსს მიაღწევდა, რაც კიდევ უფრო გაამწვავებს ჰაერის ხარისხის კრიზისს.
ჟურნალ ,,Environmental Research Letters-ში“ გამოქვეყნებული 2019 წლის კვლევის მიხედვით, ევროპაში 55,000 ნაადრევი სიკვდილი აღირიცხა, რაც შეიძლება მიეწეროს ოზონის დაბინძურების ხანგრძლივ ზემოქმედებას. ტყის ხანძრები ხელს უწყობს ნახშირორჟანგის, აზოტის დიოქსიდისა და მეთანის ატმოსფეროში გამოყოფის მნიშვნელოვან ზრდას, რაც ხელს უწყობს გლობალურ დათბობას და საფრთხეს უქმნის საზოგადოებრივ ჯანმრთელობას. აპრილში აშშ-ის ატმოსფერული კვლევის ეროვნულმა ცენტრმა დაადგინა, რომ წყნარი ოკეანის ჩრდილო-დასავლეთში ხანძრები ახლა იმდენად ძლიერია, რომ გავლენას ახდენს ჰაერის ხარისხის მაჩვენებლებზე ჩრდილოეთ ამერიკაში.
სტატიაზე მუშაობდა : ლილი ყვავილაშვილი და მარიამ მდინარაძე
წყარო : airqualitynews.com