ლიბიის დატბორვა და კლიმატური ცვლილებები
-
ქარიშხალმა და ძლიერმა წვიმამ ლიბიაში 4 128 ადამიანის სიცოცხლე შეიწირა. 10 000 ადამიანზე მეტი დღემდე დაკარგულად ითვლება.
-
კვლევითი ჯგუფის აზრით, კლიმატურმა ცვლილებამ ლიბიაში საშინელი თავსხმა წვიმის ალბათობა არა მხოლოდ 50-ჯერ გაზარდა, არამედ ასევე 50%-ით უფრო ინტენსიური გახადა.
-
მსგავსი მოვლენების თავიდან ასაცილებლად მკვლევრები აუცილებლობად მიიჩნევენ ინფრასტრუქტურის განახლებას, გამაფრთხილებელი სისტემების დამონტაჟებას და ამინდის ზუსტ პროგნოზირებას, რაც ხელს შეუწყობს ადამიანების მომზადებას მსგავსი სიტუაციებისთვის.
ახალ კვლევაში მეცნიერების საერთაშორისო ჯგუფმა დაასკვნა, რომ კლიმატურმა ცვლილებებმა 50-ჯერ გაზარდა წვიმის ინტენსივობა, რომელმაც სექტემბრის თვეში ლიბიაში სასიკვდილო წყალდიდობა გამოიწვია.
სექტემბრის დასაწყისში ხმელთაშუა ზღვის ზოგიერთ ქვეყანაში უკიდურესად ძლიერი ნალექი მოვიდა. 10 სექტემბერს ლიბიაში მოხდა დამანგრეველი წყალდიდობა, რომელსაც თავსხმა წვიმასთან ერთად წინ უძღოდა ქარიშხალი „დანიელი“. სტიქიების ასეთმა თანხვედრამ გამოიწვია 4 128 ადამიანის დადასტურებული სიკვდილი, ხოლო 10 000-ზე მეტი ადამიანი დაკარგულად ითვლება. მონაცემები ამ ფაქტის შესახებ World Weather Attribution-ის პრესრელიზში გამოქვეყნდა.
ხმელთაშუა ზღვის გამანადგურებელი წყალდიდობის შემდგომ ამინდის მსოფლიო ატრიბუციის საერთაშორისო გუნდმა გააერთიანა მეცნიერები ნიდერლანდებიდან, გერმანიიდან, საბერძნეთიდან, გაერთიანებული სამეფოდან და აშშ-დან იმის დასადგენად, თუ რამდენად იყო ექსტრემალური ნალექის სიძლიერე ადამიანის მიერ გამოწვეულ კლიმატურ ცვლილებებზე დამოკიდებული .
მეცნიერებმა გამოიყენეს კომპიუტერი და კლიმატური სიმულაციები ამინდის ამჟამინდელი მოვლენების შესადარებლად მოვლენებთან იმ სამყაროში, სადაც კლიმატი არ აღემატებოდა 1.2 ℃ -ით პრეინდუსტრიულ მაჩვენებელს.
უფრო თბილ ატმოსფეროს შეუძლია შეინარჩუნოს მეტი ორთქლი, რაც მაღალტენიან ღრუბლებს წარმოქმნის და იწვევს მომატებულ ნალექს. კლიმატური ცვლილებები ასევე იწვევს ამინდის ცვლილებას.
კვლევითმა ჯგუფმა აღმოაჩინა, რომ კლიმატურმა ცვლილებებმა ლიბიაში საშინელი თავსხმა წვიმის ალბათობა არა მხოლოდ 50-ჯერ გაზარდა, არამედ ასევე 50%-ით უფრო ინტენსიური გახადა.
ადამიანების უმეტესობა ჩრდილო-აღმოსავლეთ ქალაქებში: დერნას, სოუსა, ბენგაზი და ალ-მარჯში ნალექის ასეთი რაოდენობისთვის მზად არ იყვნენ. მკვლევრების აზრით, სწორედ ამ ფაქტორმა განაპირობა უპრეცედენტო მსხვერპლი. ისინი ფიქრობენ, რომ მსგავსი მოვლენების თავიდან ასაცილებლად საჭიროა ამინდის უკეთესი პროგნოზირება, გამაფრთხილებელი სისტემები და გაფრთხილებების მაუწყებლობა საზოგადოებაში, ასევე განახლებული ინფრასტრუქტურა, რათა ხელი შეეწყოს რეგიონებში მოსახლეობის მომზადებას ექსტრემალური და უპრეცედენტო ამინდებისთვის.
სტატიაზე მუშაობდა: გიორგი ქარქუზაშვილი, ანა ახალაძე
წყარო: Ecowatch.com
16 თებერვალი 2024 წელი