ბაიდენის ადმინისტრაციას სასამართლოში უჩივილევენ პოლარული დათვების ბინადრობის არეალში ნავთობის კაშხლების აგებისთვის
- ბიომრავალფეროვნების ცენტრი ბაიდენის ადმინისტრაციას უჩივის და არქტიკაში ნავთობის მოპოვების პროექტის შეწყეტას მოითხოვს
- პროექტი BLM-ის ფარგლებში იგეგმება მასშტაბური დაზვერვითი სამუშაოები ალასკაზე, რომელბსაც გზების გაყვანა და აეროდრომების მშენებლობა მოყვება ნავთობის კაშხლების აგებამდე და ჭაბურღილების გათხრამდე
- გარემოს დამცველები გვაფრთხილებენ რომ ნავთობის მოპოვებით გამოწვეული ხმაური სამხრეთ ბოფორტის ზღვასთან მობინადრე თეთრი დათვების ისედაც შემცირებულ პოპულაციას სრული განადგურების საფრთხის წინაშე დააყენებს
- აგრეთვე ნავთობის მოპოვება საგრძნობლად ზრდის სათბურის აირების გამოყოფას, რის შედეგადაც ყოველწლიურად არქტიკაში ზღვებზე ტონობით ყინულის საფარი დნება. თუ ეს პროცესი არ შევაჩერეთ 2040 წლისთვის არქტიკაში ყინული აღარ დარჩება
ამ კვირაში ბიოლოგიური მრავალფეროვნების ცენტრმა განაცხადა რომ სასამართლოში სარჩელის შეტანას აპირებენ აშშ-ს შინაგან საქმის სამინისტროსა და მიწის რესურსების მართვის ბიუროს (BLM) წინააღმდეგ. ამის მიზეზად ასახელებენ პოლარული დათვების სიცოცხლის საფრთხეში ჩაგდებას დასავლეთ არკტიკაში ნავთობის მოპოვების პროექტის ფარგლებში. გადაშენების საფრთხის ქვეშ მყოფი სახეობების შესახებ კანონის თანახმად ასეთი განცხადების გაკეთება სავალდებულოა ოფიციალური სასამართლო პროცესის დაწყებამდე 60 დღით ადრე.
ტრამპის ადმინისტრაციამ მის გადადგომამდე ცოტახნით ადრე დაამტკიცა პროექტი 88 Energy’s Peregrine Exploration Program. ეს 5 წელიწადზე გათვლილი პროგრამაა, რომელიც გულისხმობს დასავლეთ არქტიკაში მასშტაბური სამუშაოების ჩატარებას ნავთობისა და გაზის მოპოვების დაწყებამდე. ყოველივე ეს ხელს შეუწყობს „საავტომობილო მოძრაობისა და სხვა აქტივობების გაძლიერებას, რომელიც კაშხლების მშენებლობას უკავშირდება“. კომპანია ჯერკიდევ ელოდება ბაიდენის ადმინისტრაციის დასტურს ახალი ჭაბურღილების თხრის დაწყებამდე. ეროვნული ნავთობგადამუშავების კომპანიის ამ პროექტის ფარგლებში ალასკაში მდებარე ეროვნულ პარკში, მდ. კოლვილის გასწვრივ გაიყვანენ გზებს და ააგებენ აეროდრომებს. თვითმფრინავებისა და ავტოტრანსპორტის მოძრაობა შექმნის ხმაურს, რაც გამანადგურებელი იქნება თეთრი პოლარული დათვების ბინადრობის ამ ბუნებრივი არეალისთვის.
„ყოველი ახალი ნავთობის ჭაბურღილი არქტიკაში კიდევ ერთი ნაბიჯია პოლარული დათვების სრული გადაშენებისკენ,“ განაცხადა თავის პრეს-რელიზში კრისტენ მონსელმა, ბიოლოგიური მრავალფეროვნების ცენტრის უფროსმა იურისტმა. „ბაიდენმა არქტიკაში ნავთობისა და გაზის მოპოვების პროექტები ნელ-ნელა უნდა გააჩეროს და არა გარემოს დაცვის საკვანძო კანონები დაარღვიოს. ამ მშვენიერ, მაგრამ საფრთხეში მყოფ ეკოსისტემაში არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება ნავთობის ჭაბუღილების გათხრა.“
თეთრი დათვების პოპულაცია სამხრეთ ბოფორტის ზღვის მიმდებარედ გადაშენების პირას დგას. დღესდღეობით იქ მხოლოდ 900 დათვი ბინადრობს. სამეცნიერო კვლევები ადასტურებენ რომ გარემოს სათბურის აირებით დაბინძურების წინააღმდეგ სასწრაფო ზომები უახლოეს მომავალში თუ არ მივიღეთ, თეთრი დათვები 100-50 წლის განმავლობაში საერთოდ ამოწყდებიან. გადაშენების საფრთხე ემუქრება როგორც თეთრი დათვების შემცირებულ პოპულაციას სამხრეთ ბოფორტის ზღვასთან, ასევე ამ მტაცებლების სხვა პოპულაციებსაც, აცხადებს ბიოლოგიური მრავალფეროვნების ცენტრის წარმომადგენელი.
ჭაბურღილების გათხრით გამოწვეულმა ძლიერმა ხმაურმა შეიძლება ისე შეაშინოს თეთრი დათვები რომ ისინი გამოკვების მიზნით ნადირობას შეწყვეტენ, ხოლო დედა-დათვები და ბელები შეიძლება ბუნაგებიდან გაიქცნენ.
„გეგმა „შავარდენის“ ფარგლებში ნებისმიერი დამატებითი სამუშაოების დაწყებამდე BLM-მა კონსულტაცია უნდა გაიაროს აშშ-ს ველური ბუნებისა და თევზეულის დაცვის სააგენტოსთან. ამ სამსახურმა უნდა გაანალიზოს ნავთობმომპოვებელი კომპანიის მიერ დაგეგმილი ქმედებები და შესაძლო საფრთხეები თეთრი დათვებისთვის და ველური ბუნებისათვის. მხოლოდ სააგენტოს ოფიციალური ნებართვის მიღების შემდეგ კომოანიას ექნება დაზვერვის დაწყების უფლება, რომელიც ჭაბურღილების თხრას წინ უსწრებს,“ – ნათქვამია The Hill-ის განცხადებაში. „თუ აშშ-ს ველური ბუნებისა და თევზეულის რესურსების დაცვის სააგენტო ასეთ ნებართვას არ გასცემს, ნებისმიერი სამუშაოები სასტიკი კანონდარღვევა იქნება და თეთრი დათვები დაუცველები დარჩებიან.“
დიდი რაოდენობით სათბურის აირების გამოყიფამ ნავთობის მოპოვების არქტიკული პროექტის განხორციელებისას აგრეთვე შეიძლება გამოიწვიოს ზღვაზე ყინულის საფარის დნობა, რაც კიდევ უფრო კარდინალურად შეცვლის თეთრი დათვების ბინადრობის არეალს, აცხადებს The Hill-სი. უახლეს კვლევაში, რომელსაც ციტირებენ ზემოხსენებულ განცხადებაში, ნათქვამია რომ სათბურის აირების ყოველი მეტრული ტონა სექტემბერში ზღვებში სამი კვადრატული მეტრი არქტიკული ყინულის დნობას იწვევს. რადგან სათბურის აირების გამოყოფა ყოველწლიურად იზრდება, 2040 წლის ზაფხულისთვის არქტიკაში ყინული მთლიანად დადნება.
„თეთრი დათვები არ უნდა დაზარალდნენ ხმაურიანი და მავნებელი სანავთობო მრეწველობისგან. ამ სასარგებლო წიაღისეულის მოპოვების მასშტაბების გაზრდა კლიმატურ კრიზისს კიდევ უფრო გაამძაფრებს. არქტიკაში ნავთობის მოპოვება უნდა შეწყდეს,“ განაცხადა მონსელმა პრეს-რელიზში.
სტატიაზე მუშაობდა : ლილიან მეტრეველი
წყარო : www.ecowatch.com