ჰაერის დაბინძურება აგრძელებს გლობალური სიცოცხლის ხანგრძლივობის შემცირებას, მიუხედავად მსოფლიოში უმრავი მცდელობებისა, ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესების მიზნით

ჰაერის დაბინძურება აგრძელებს გლობალური სიცოცხლის ხანგრძლივობის შემცირებას, მიუხედავად მსოფლიოში უმრავი მცდელობებისა, ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესების მიზნით.

ჯანმრთელობის მსოფლიო ორგანიზაციის (WHO) შეფასებით, ყოველწლიურად 4.2 მილიონი ადამიანი იღუპება გარე ჰაერის დაბინძურების გამო, რაც ადამიანის ჯანმრთელობისთვის უფრო დიდ საფრთხეს წარმოადგენს, ვიდრე სიგარეტის მოწევა, შიდსი და ტუბერკულოზი.

ნაწილაკების ნივთიერება ჰაერში მყარი და თხევადი ნაწილაკების ნაზავია, რომელიც შექმნილია მოძრაობის, სამშენებლო უბნების, წიაღისეული საწვავის და სხვა წყაროების მიერ შექმნილი ჰაერში.

მინიმუმ ორი ათწლეულის განმავლობაში, ჰაერის ხარისხის სიცოცხლის ინდექსმა (AQLI) დაადგინა, რომ ნაწილაკების დაბინძურებამ მსოფლიოში სიცოცხლის ხანგრძლივობა თითქმის ორი წლის განმავლობაში შეამცირა.

პრობლემა ის არის, რომ დაინტერესებული მთავრობების მიერ მიღწეული პროგრესი კონტრაბალანსირებულია სხვა ქვეყნებში ჰაერის დაბინძურების გაუარესებით, ამის შესახებ AQLI- ს შემქმნელმა და ჩიკაგოს უნივერსიტეტის ენერგეტიკული პოლიტიკის ინსტიტუტის დირექტორმა, ეკონომისტმა მაიკლ გრინსტონმა განაცხადა.

2013 წლიდან ჩინეთმა ნაწილაკების დაბინძურება თითქმის 40 პროცენტით შეამცირა. თუ ეს მცდელობები გაგრძელდება, გრინსტონმა თქვა, რომ მოქალაქეებს შეუძლიათ ორი წლით გაიძანგრძლივონ სიცოცხლე.

მაგრამ ბანგლადეშში, ინდოეთში, ნეპალსა და პაკისტანში – რომლებიც, მსოფლიოს მოსახლეობის მეოთხედშია, – დაბინძურების დონე გაიზარდა 44 პროცენტით ბოლო 20 წლის განმავლობაში.
გრინსტოუნი პროგნოზირებს, რომ ამ ქვეყნების მაცხოვრებლებს შეეძლოთ სიცოცხლის ხანგრძლივობის ვარდნა საშუალოდ ხუთი წლის განმავლობაში.

COVID-19– ის სერიოზული საფრთხე აღიარა და დასძინა, რომ ”ჰაერის დაბინძურების სერიოზულობასთან დაკავშირებული ენერგიის ჩახედვა საშუალებას მისცემს მილიარდობით ადამიანი მთელ მსოფლიოში გაატაროს უფრო გრძელი და ჯანმრთელი ცხოვრება”.

ამის ნაცვლად, გლობალური ძალისხმევა ჰაერის ხარისხის გასაუმჯობესებლად არ ჩამორჩება: მსოფლიოს ნახევარზე მეტს ექვემდებარება ჰაერის დაბინძურების გაზრდა, ნათქვამია ექსტერერის უნივერსიტეტის ბოლოდროინდელ მოხსენებაში.

მკვლევარებმა შეაფასეს ჰაერის ხარისხის ტენდენციები მთელ მსოფლიოში 2010 და 2016 წლებში და გააერთიანეს იგი სატელიტურ გამოსახულებებთან, რათა უზრუნველყონ ჰაერის ხარისხის წლიური პროფილები ცალკეული ქვეყნებისა და რეგიონებისთვის.

მთლიანობაში, მსოფლიოს მოსახლეობის 55.3 პროცენტი ექვსწლიან ფანჯარაში ექვემდებარება ჰაერის დაბინძურების გაზრდას.

ზოგიერთ რეგიონში ახლა ხუთჯერ მეტია უსაფრთხოების დონე ნაწილაკების ნივთიერებებისთვის.

კორონავირუსის გამო შექმნილმა კარანტინმა გამოიწვია ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესება, მაგრამ გავლენა ნაწილაკებსა და ოზონზე, ადამიანისთვის ყველაზე მავნე ორი დამაბინძურებლების შესახებ, მინიმალურია.და ჰაერის დაბალი ხარისხის მქონე უბნებში მცხოვრები ადამიანები შეიძლება უფრო მაღალი რისკის ქვეშ იყვნენ კორონავუსის კონტაქტის შედეგად.

Science of the Total Environment- ის ანგარიშის თანახმად, ნაწილაკებს შეუძლიათ COVID-19 ჰაერის მეშვეობით “გადაიტანონ”. მან ასევე შეიძლება ფილტვების უჯრედები უფრო მგრძნობიარე გახადოს ვირუსის მიმართ, გაზარდოს უფრო მძიმე სიმპტომების განვითარების შანსი. კვლევის ავტორების თანახმად, ნაწილაკებით გამოწვეული ვირუსები შეიძლება დარჩეს ჰაერში საათობით ან დღის განმავლობაში.

წყარო : dailymail.co.uk