გაუტყეურება, დედამიწის „მწვანე ფილტვი“ ავად არის
რა არის ტყის განადგურების მიზეზები? რა როლს ასრულებს ამაში ადამიანი და როგორ მოქმედებს ტყის საფარის შემცირება კლიმატზე?
რას ნიშნავს გაუტყეურება.
გაუტყეურება, ტყის დიდი ტერიტორიების განადგურებაა. როგორც წესი, ეს პროცესები ადამიანების მიერ არის გამოწვეული. ხეები იჭრება დამატებითი ხის წარმოებისთვის, სპეციალურად აჩენენ ხანძრებს, რათა დაცლილი ტერიტორიები გამოიყენონ სოფლის მეურნეობისთვის ან საძოვრებისათვის. აგრეთვე ტყეებს ჭრიან ნედლეულის მოსაპოვებლად, მაგალითად, სამთო სამუშაოების ან ნავთობის მოპოვების დროს.
ბუნებრივად წარმოქმნილმა ხანძარმა და ქარიშხალმაც შეიძლება გამოიწვიოს ტყის საფარის განადგურება, თუმცა ეს ძირითადად ადამიანის მიერ ხდება. შუა საუკუნეებში, გერმანიაში, ტყის ფართობი გაჩეხვის შედეგად, მესამედამდე შემცირდა. მომდევნო საუკუნეებში გერმანიაში ტყის შემცირებამ პიკს მიაღწია და ხის მასალა რთული საშოვნელი გახდა. სწორედ ამიტომ, მე -19 საუკუნეში ტყეების ხელახლა გაშენება დაიწყეს. ძირითადად ფიჭვი და ნაძვი ირგებოდა.
დღესდღეობით მიმდინარე ჩეხვა ტროპიკულ ტყეებში, ცუდი შედეგის მომტანია. თავისუფალ ტერიტორიებზე პალმისა და სოიოს პლანტაციებს აშენებენ. ღირებული ხის ტრანსპორტირება კი საზღვარგარეთ ხდება. 2019 წლის აგვისტოდან 2020 წლის ივლისამდე მხოლოდ ბრაზილიის ტერიტორიაზე 11,088 კვადრატული კილომეტრი ტყე განადგურდა. ბრაზილიაში ტყეების ხანძრების რაოდენობამაც ბოლო ათი წლის განმავლობაში მაქსიმუმს მიაღწია.
ტყეების მასიური გაჩეხვა უარყოფით გავლენას ახდენს კლიმატზე. ერთი მხრივ, ტყეების გადაწვის შედეგად ბინძურდება ჰაერი, მეორე მხრივ კი ტყის საფარის შემცირების გამო, ნაკლებია ჰაერის დამაბინძურებელი ნივთიერებების შთანთქმა.
სტატიაზე იმუშავა : მეგი წერეთელი – სალომე აბუაშვილი