3-დან 1 ფუტკარი, პეპლები და ჩუხჩუხელა ქრება. შეუძლია თუ არა ევროკავშირის ახალ შეთანხმებას ჩვენი დამბინძურებლების გადარჩენა?
- 24 იანვარს გამოქვეყნებული ახალი შეთანხმების თანახმად, ფუტკრებს შეეძლოთ უსაფრთხო ფრენა ევროპის ირგვლივ “ბუზ ხაზების” მეშვეობით.
- პატარა მწერებს შეუძლიათ სამყაროში დიდი ცვლილებების გამოწვევა .
ეკოლოგიური დერეფნების ქსელის შექმნა ევროკომისიის „ახალი გარიგება დამბინძურებლებისთვის“ ფარგლებში განხორციელებული ერთ-ერთი ღონისძიებაა.
ევროკავშირის ტერიტორიაზე ფუტკრის, პეპლისა და ჩუხჩუხელას ყოველი მესამე სახეობა ქრება, ამიტომ ღონისძიებაზე სასწრაფოდ მიიღეს ზომები, რათა მნიშვნელოვნად შემცირდეს ამ სახეობის კლება 2030 წლისთვის.
მწერების ძირითადი მტერია დაბინძურებული ჰაერი, პესტიციდები, ინვაზიური უცხო სახეობები და კლიმატის ცვლილება. ახალი შეთანხმება მიზნად ისახავს ზემო ჩამოთვლილი პრობლემების აღმოფხვრა-შემცირებას.
„პატარა რაღაცებს შეუძლია გამოიწვიოს დიდი ცვლილებები ჩვენს სამყაროში. დამბინძურებლების შემთხვევაში, ეს პატარა მწერები განსაზღვრავენ ბუნების მომავალსა და გრძელვადიან სასურსათო უსაფრთხოებას“, – ამბობს ვირჯინიუს სინკევიჩიუსი, ევროკომისარი გარემოს დაცვის, ოკეანეებისა და მეთევზეობის საკითხებში.
”ჩვენ გვჭირდება დაუყოვნებელი, მიზანმიმართული ქმედებები დამმტვერავი მწერების გადასარჩენად, რადგან ისინი ფასდაუდებელია ჩვენი ეკოსისტემებისთვის, საზოგადოებებისა და ეკონომიკებისთვის.”
ყვავილების განაყოფიერებისკენ სწრაფვის გარეშე მცენარეთა მრავალი სახეობა შემცირდება და საბოლოოდ გაქრება. ეს არ არის უბრალოდ საყვარელი ფუტკარი და ლამაზი პეპელა, ხოჭოები, ბუზები და ჭიანჭველები. ისინი ამ სასიცოცხლო პროცესის გასაღებები არიან.
მოსავლისა და ველური აყვავებული მცენარეების დაახლოებით 80 პროცენტი დამოკიდებულია ცხოველების დამტვერვაზე. კომისია აღწერს დამმტვერავი მწერების დაკარგვას, როგორც ერთ-ერთ ყველაზე დიდ საფრთხეს ევროკავშირის ბუნების, ადამიანის კეთილდღეობისა და სურსათის უსაფრთხოებისთვის, რადგან ეს საფრთხეს უქმნის გრძელვადიან სასოფლო-სამეურნეო წარმოებას.
„უკვე ევროკავშირის კულტურების ნახევარი, რომელიც დამტვერვაზეა დამოკიდებული, დეფიციტს განიცდის“, – წერს ფრანს ტიმერმანსი, ევროპის მწვანე შეთანხმების აღმასრულებელი ვიცე-პრეზიდენტი.
დღევანდელი გეოპოლიტიკური კონტექსტი ამას კიდევ უფრო აქტუალურს ხდის, იმის გათვალისწინებით, რომ ჩვენი კვების სისტემა უფრო მოქნილი გავხადოთ.
რას აკეთებს ევროკავშირი დამმტვერავი მწერების დაკარგვასთან დაკავშირებით?
REUTERS / Fabrizio Bensch
ევროკავშირის ახალი შეთანხმება მიზნად ისახავს დამმტვერავი მწერების გადარჩენას “სანამ ძალიან გვიან იქნება”. REUTERS / Fabrizio Bensch
გამოცხადებული კომისიის ახალი გარიგება ეფუძნება 2018 წლის ინიციატივას და ასახავს შვიდწლიან გეგმას, რათა 2030 წლისთვის საფრთხის ქვეშ მყოფი მწერების დიდი ნაწილი დაცული იყოს .
ეს იწყება,27 ქვეყანაში, დამბინძურებლების გაზრდილი მონიტორინგითა და კონსერვაციის უკეთესი პრაქტიკით. კომისია ამბობს, რომ იმუშავებს ქვეყნებთან, რათა მოამზადოს გეგმა ეკოლოგიური დერეფნების ქსელისთვის, ე.წ.
სასოფლო-სამეურნეო ლანდშაფტებში ჰაბიტატების აღდგენა – უფრო მეტი მხარდაჭერით “დამტვერატორი” მეურნეობისთვის – და ქალაქებში მწვანე სივრცეების გაზრდა ,ამ გეგმის ორი ნაწილია.
რაც შეეხება პესტიციდებს?
პესტიციდები ძირითადი დამაბინძურებელია. შეთანხმების მიხედვით , უნდა გამკაცრდეს კანონები „მავნებლების ინტეგრირებული მენეჯმენტის“ შესახებ, დაემატოს ტესტები ქიმიკატების ტოქსიკურობის დასადგენად და მათი გამოყენება მაქსიმალურად შემცირდეს.
ბლოკი უკვე აკავებს პესტიციდების გადაჭარბებულ გამოყენებას და „გადაუდებელ ნებართვებს“. მაგ. საფრანგეთმა უარი თქვა ნებადართული პესტიციდის გამოყენებაზე შაქრის ჭარხლის წარმოებაში, რომელიც აკრძალული იყო ფუტკრებისთვის საფრთხის გამო, მიუხედავად იმისა რომ ევროკავშირის სასამართლომ უარყო ასეთი აკრძალვა.
ევროკავშირმა შეზღუდა სამი ნეონიკოტინოიდური პესტიციდის გამოყენება, რომლებიც ფუტკრებს დიდ რისკს უქმნის.
ეს ახალი შეთანხმება შეესაბამება კუნმინ-მონტრეალის გლობალური ბიომრავალფეროვნების ჩარჩოს, რომელიც მიღებულ იქნა დეკემბერში COP15-ზე, რომელიც მოიცავს გლობალურ მიზანს, რომ შემცირდეს პესტიციდების რისკი მინიმუმ 50%_ით 2030 წლისთვის.
მაგრამ გარემოსდამცველები ამბობენ, რომ ევროკავშირის ამჟამინდელი წესები საკმარისად შორს არ მიდის. ევროპარლამენტში 25 იანვარს გადაცემული მილიონი ხელმომწერი პეტიცია მოითხოვს სამართლებრივი აქტების მიღებას 2035 წლისთვის სინთეზური პესტიციდების ეტაპობრივი მოხსნის შესახებ.
ევროპარლამენტმა და საბჭომ, რომლებიც წარმოადგენენ ევროკავშირის მთავრობებს, ახლა უნდა დაამტკიცონ გეგმა.შემდეგ, ევროკავშირის წევრებს მოუწევთ 2030 წლისთვის დაადგინონ დამბინძურებლების კლების შესაცვლელად ზომები, რაც იქნება სამართლებრივი მოთხოვნა ევროკავშირის ბუნების აღდგენის კანონის მიხედვით.
„ევროკავშირის დამმტვერავი მწერებისთვის ეს ახალი შეთანხმება არის გადამწყვეტი, წინგადადგმული ნაბიჯი არა მხოლოდ ევროკავშირისთვის,მან შეიძლება მსგავსი ქმედებებია შთააგონოს მსოფლიოს. სჯობს ეს მოხდეს ახლა, სანამ გვიან არ არის“, – ამბობს სინკევიჩიუსი.
სტატიაზე მუშაობდა : ალექსანდრე ფიფია და ანა ახალაძე
წყარო : www.euronews.com
16 ივლისი 2023 წელი.