სილიკოზი
სილიკოზი არის ფილტვის ინტერსტიციული დაავადება, რომელიც გამოწვეულია სილიციუმის მცირე ნაწილაკების შესუნთქვით.
სილიციუმი არის გავრცელებული მინერალი, რომელიც გვხვდება მრავალი სახის კლდეში და ნიადაგში.
დროთა განმავლობაში, სილიციუმის ნაწილაკების ზემოქმედება იწვევს ფილტვის მუდმივი ნაწიბურების განვითარებას, რომელსაც ფილტვის ფიბროზი ეწოდება.
დაახლოებით 2.3 მილიონი აშშ-ს მუშაკი სამუშაო ადგილზე აწყდება სილიციუმს, მათ შორის 2 მილიონი მშენებლობაზე და 300,000 სხვა საწარმოებში. როდესაც სილიციუმის მტვერი ფილტვებში აღწევს, ის იწვევს ანთებას, რომელიც დროთა განმავლობაში იწვევს ნაწიბურების ქსოვილის განვითარებას, რაც ართულებს სუნთქვას.
სიგარეტის მოწევა ამძაფრებს ფილტვების დაზიანებას, რომელიც გამოწვეულია სილიციზით. მოწევის შეწყვეტა დაავადების მართვის მნიშვნელოვანი ნაწილია, გართულებები შეიძლება გადაიზარდოს ტუბერკულოზში, ფილტვის კიბოში, ქრონიკულ ბრონქიტში, აუტოიმუნურ დარღვევებში და თირკმელების დაავადებებში.
სილიკოზის სამკურნალო საშუალება არ არსებობს, თუმცა მისი შემცირება შესაძლებელია, თუ მუშები და დამსაქმებლები გაითვალისწინებენ რისკებს და მიიღებენ შესაბამის ზომებს. ეს არის პროგრესირებადი დაავადება, რომლის განვითარებასაც ჩვეულებრივ მიღებიდან 10–30 წელი სჭირდება.
დროთა განმავლობაში, ფილტვების მოცულობა მცირდება, ხოლო სილიკოზის მქონე პირებს, განსაკუთრებით პროგრესული მასიური ფიბროზის მქონე ადამიანებს, შესაძლოა მოწყობილობების დახმარება დასჭირდეთ, რათა მათ სუნთქვა შეძლონ.
სილიციუმი არის ყველაზე უხვი მინერალი დედამიწის ქერქში. ასე, რომ ნებისმიერმა საქმიანობამ, რომელიც გულისხმობს ჭუჭყის მოჭრას, ჭრას, ბურღვას, ა.შ შეიძლება გამოიწვიოს სილიციუმის მტვრის ზემოქმედება.
მაღალი რისკის მქონე პროფესიებია:
- სამჭედლო სამუშაოები.
- კერამიკის წარმოება
- სამშენებლო სამუშაოები და ა.შ
სტატიაზე იმუშავა : ნიკა ცქიტიშვილი – სალომე აბუაშვილი