ფოიერვერკის აკრძალვა ჩინეთში
ლეგენდის თანახმად, ჩინეთში ფოიერვერკი გამოიგონეს, როდესაც ჩინელმა მეცნიერებმა შეურიეს ერთმანეთს ქიმიური ნივთიერებები და ამან აფეთქება გამოიწვია. ეს მოხდა საუკუნეების წინ, ახ.წ. 650-700 წლებში. ამ ფხვნილს ბამბუკის ტოტებში ათავსებდნენ და კოცონში ყრიდნენ.
ჩინეთში ფოიერვერკს კულტურასთან ღრმა კავშირი აქვს, ის წარმოადგენს ბედნიერებისა და იღბლის სიმბოლოს, მას აქტიურად იყენებდნენ როგორც სადღესასწრაულო ფესტივალებზე, ისე გლოვისას. კიდევ ერთი ლეგენდა გვიამბობს, რომ მონსტრი ნიანი ყოველ წელს ჩამოდიოდა მთიდან, ანადგურებდა მოსავალს, კლავდა ცხოველებსა და ადამიანებს. ნიანს ეშინოდა ხმაურის, მკვეთრი სინათლისა და წითელი ფერის. მის დასაფრთხობად სწორედ პიროტექნიკას იყენებდნენ.
თუმცა, გარემოსა და ჯანმრთელობისთვის ზიანის გამო, ფოიერვერკები და ყველანაირი პიროტექნიკა მაინც აიკრძალა.
ფოიერვერკის აკრძალვაზე საუბარი პირველად 1980-იან წლებში დაიწყო. სხვადასხვა შეზღუდვების შემოღებისა და მრავალჯერ განხილვის შემდეგ, 1994 წელს დამტკიცდა კანონი „რეგულაციები ფოიერვერკებისა და სხვა პიროტექნიკის აკრძალვაზე ბეიჯინგში“.
თუმცა, ერთ-ერთ მთავარ დღესასწაულზე – გაზაფხულის ფესტივალზე პიროტექნიკის გამოყენება კვლავ განხილვის თემად იქცა და 2003 წელს აკრძალვა მოიხსნა. ამის ნაცვლა დამტკიცდა ე.წ. „3 შეზღუდვის კანონი“: შეზღუდული იყო ფოიერვერკი გაშვების დრო, ადგილი, და სახეობა. 2006 წლიდან გამკაცრდა რეგულაციები პიროტექნიკის წარმოებასთან, ტრანსპორტირებასთან და გაშვებასთან დაკავშირებით.
ამას მოყვა კატასტროფული ხანძრები 2009-2011 წლებში. საშინელი ბური იდგა სხვადასხვა ქალაქებში, განსაკუთრებით 2013 წელს. ჰაერი უფრო მეტად იყო დაბინძურებული, საფრთხე ემუქრებოდა გარემოს, ადამიანების ჯანმრთელობას.
ამის გამო, 2017 წლიდან კვლავ გამკაცრდა წესები. ქალაქების უმრავლესობამ კვლავ სრული აკრძალვა შემოიღო, ასევე გამკაცრდა სასჯელი პიროტექნიკის გამოყენებისთვის. 2018 წლისთვის ფოიერვერკების სრული აკრძალვა და მკაცრი რეგულირება დაიწყო 444 დასახლებულ პუნქტში. მოგვიანებით აკრზალვის მოქმედების არეალი კიდევ უფრო გაიზარდა.
პიროტექნიკას ტრადიციულად იყენებდნენ ასევე ჩინური ახალი წლის აღნიშვნისას. თუმცა, აკრძალვა ამ დღესასწაულზეც გავრცელდა. ამან გამოიწვია ჰაერის დაბინძურების შემცირება და გარემო პირობების საგრძნობლად გაუმჯობესება. 2019 წელს, ახალი წლის დღეს, წინა წლებთან შედარებით ჰაერში PM2.5 ნაწილაკების რაოდენობა 14-32 %-ით იყო შემცირებული.
სტატიაზე იმუშავა : ქეთი დავითაშვილმა