ჰაერის დაბინძურების მაჩვენებელი გაიზარდა 2020 წლის მონაცემებთან შედარებით, მიუხედავად Covid-19-ის პანდემიით გამოწვეული შეზღუდვებისა.
მიუხედავად იმისა, რომ 2020 წლის მონაცემებით, ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესდა, მაინც, ქვეყნების უმეტესობა განაგრძობს იმ დაშვებული მაქსიმალური მაჩვენებლების გადაჭარბებას, რომელიც ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციამ დააწესა.
ეს მოხსენება ეყრდნობა IQAIR-ის საერთაშორისო ორგანიზაციის მონაცემებს, რომლის მიხედვით, შესწავლილი ქვეყნების 84%-ში ჰაერის ხარისხის მაჩვენებელი გაუმჯობესებულია. ძირითადად ამას Covid-19-ის პანდემიის გავრცელებით გამოწვეული შეზღუდვებით ხსნიან.
მიუხედავად ამისა, დღეისთვის 106 გამოკვლეული ქვეყნიდან მხოლოდ 24 ქვეყანაში შეესაბამება ჰაერის ხარისხი ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სტანდარტებს.
ევროპის ქვეყნების უმეტესმა ნაწილმა უკვე გადაჭარბებაა WHO-ის მიერ დაწესებულ ზღვარს. ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი ამ მხრივ გამოვლინდა ბოსნია და ჰერცოგოვინაში, ჩრდილოეთ მაკედონიასა და ბულგარეთში..
ამერიკის შეერთებულ შტატებში საშუალო მაჩვენებელი PM2,5-ისა არის 6.7%-ით მომატებული 2020 წლის მონაცემებთან შედარებით.
ამავე კვლევის მიხედვით, რეკორდი დაამყარა კალიფორნიაში, ორეგონსა და ვაშინგტონში გაჩენილმა ე. წ. ბერძნულმა ცეცხლმა (ასე უწოდებენ ელვის სისწრაფით გავრცელებულ ცეცხლის კერებს). ამის ერთ-ერთ მიზეზად მიიჩნევენ იმას, რომ ამერიკული ქალაქების 38%-ში შესაბამისი სტანდარტები არ არის დაცული და არ კონტროლდება PM2.5 მყარი ნაწილაკები.
რაც შეეხება ინდურ ქალაქებს, იქ, სადაც დაკვირვება იწარმოება, შეინიშნება ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესება. მიუხედავად ამისა, საერთო ჯამში, ინდოეთი მაინც ლიდერობს მსოფლიოში ჰაერის დაბინძურების მაჩვენებლით. მსოფლიოს ყველაზე დაბინძურებული ქალაქების ჩამონათვალში 30 ქალაქიდან 22 სწორედ ინდოეთში მდებარეობს.
ფრენკ ჰამესი, IQAIR-ის დამფუძნებელი და აღმასრულებელი დირექტორი, ამბობს: ,,2020 იყო წელი, რომელმაც მოულოდნელად ჰაერის დაბინძურების შეჩერებაში წვლილი შეიტანა, დროებით გააჩერა ეს პროცესი. 2021 წლიდან ჩვენ კვლავ შევნიშნავთ, თუ როგორ იზრდება დაბინძურების მაჩვენებელი დღითიდღე, რაც გამოწვეულია ადამიანური საქმიანობით. ვიმედოვნებ, რომ ეს კვლევა გამოკვეთს იმ აუცილებელ ქმედებებს, რომლებიც საჭიროა ჰაერის ხარისხის გასაუმჯობესებლად“.
„სანამ ზოგიერთი ქვეყანა აჩვენებს გაუმჯობესებულ მაჩვენებლებს ჰაერის დაბინძურების კუთხით, რაც ,,ლოქდაუნით“ არის გამოწვეული, ჯანმრთელობა მაინც ზიანდება ნარჩენების დაწვის შედეგად გამოყოფილი მავნე ნივთიერებებით. სამწუხაროდ, დელი (ინდოეთი) კვლავ ინარჩუნებს მსოფლიოში ყველაზე დაბინძურებული ჰაერის მქონე ქალაქის ტიტულს. იმისთვის, რომ რეალური, გრძელვადიანი გაუმჯობესება ვნახოთ, საჭიროა მთავრობებმა პრიორიტეტულ საკითხებს შორის გამოკვეთონ დასუფთავების საკითხი, ენერგეტიკის მოხმარებისა და ჰაერის ხარისხი”.
ლაური მულივირტა, ენერგეტიკისა და სუფთა ჰაერის ცენტრის (CREA) წამაყვანი ანალიტიკოსი, რომელიც აგრეთვე ჩაერთო მოხსენებაში, ამბობს: „მსოფლიოს სხვადასხვა წერტილში ქვეყნებმა სრულიად მოულოდნელად გამოსცადეს ჰაერის ხარისხის გაუმჯობესება 2020 წელს, რაც ნამდვილად იყო Covid-19-ის პანდემიის შედეგი. ეს გაუმჯობესება ნიშნავს იმას, რომ ათასში ათ ადამიანს სიცოცხლის ხანგრძლივობა გაეზრდება. თუმცა, თუ ჩვენ შევქმნით ეკოლოგიურად სუფთა ტრანსპორტის სისტემას, რომელიც გარემოს არ დააზიანებს, სუფთა ენერგიის წყაროს, რომელიც მათ ამოძრავებს, მაშინ შევძლებთ ამ გაუმჯობესებული მაჩვენებლის შენარჩუნებას”.
სტატიაზე მუშაობდა : ნათია კურტანიძე და სალომე აბუაშვილი